Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.

PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên – Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam phát biểu tại Hội thảo

Hội thảo được sự chủ trì bởi PGS.TS Nguyễn Thị Xuyên – Chủ tịch Tổng hội Y học Việt Nam, cùng với tham luận của nhiều chuyên gia, giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ đầu ngành trong lĩnh vực y học, lão khoa, dinh dưỡng và y tế công cộng.

Nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện trên địa bàn Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh năm 2025 chỉ ra một thực trạng đáng báo động về tình trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi (NCT), bao gồm thừa cân béo phì và các bệnh mạn tính. Cụ thể, tỷ lệ béo phì ở NCT được khảo sát tại hai thành phố này lên tới 33,2%. Bên cạnh đó, 87,7% NCT tham gia khảo sát mắc ít nhất một bệnh mạn tính, và trung bình mỗi người phải đối mặt với từ hai bệnh lý mạn tính trở lên, trong đó phổ biến nhất là tăng huyết áp, tình trạng Cholesterol máu cao và các bệnh xương khớp.

TS.BS. Trương Hồng Sơn – Phó Tổng Thư ký Tổng hội Y học Việt Nam, Viện trưởng Viện Y học ứng dụng Việt Nam báo cáo kết quả nghiên cứu tại Hội thảo

Nghiên cứu cũng chỉ ra sự mất cân bằng nghiêm trọng trong khẩu phần ăn:

• Chỉ 25% số NCT tham gia khảo sát ăn đủ 5 nhóm thực phẩm cần thiết.
• Khoảng 40% NCT có sử dụng các thực phẩm giá trị dinh dưỡng cao như sữa và chế phẩm sữa (nguồn cung cấp canxi và protein quan trọng).

Ngược lại, những thói quen sử dụng thực phẩm chứa nhiều yếu tố nguy cơ sức khỏe lại khá phổ biến. Tỷ lệ NCT được khảo sát tiêu thụ thực phẩm chứa nhiều yếu tố nguy cơ như ăn mặn (nhiều muối), đồ chiên rán nhiều dầu mỡ, thực phẩm giàu đường đơn lên tới 40-60%. Đây là những yếu tố nguy cơ tác động trực tiếp khiến việc kiểm soát các bệnh lý chuyển hóa trở nên khó khăn, tạo thành một vòng luẩn quẩn bệnh tật.

Quang cảnh hội thảo

Mặc dù trong những năm qua, ngành y tế đã nỗ lực triển khai khám sức khỏe định kỳ tại trạm y tế xã/phường và đẩy mạnh truyền thông, nhưng thực tế vẫn còn nhiều “lỗ hổng”.

Tại hội thảo, các chuyên gia thẳng thắn nhìn nhận: Các hoạt động chăm sóc sức khỏe cho NCT tại địa phương nhiều nơi còn mang tính hình thức, chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu chăm sóc sức khỏe ngày càng cao.

Trước tốc độ già hóa dân số nhanh chóng tại Việt Nam, các chuyên gia y tế đã thảo luận, thống nhất kiến nghị các định hướng chính sách và giải pháp đồng bộ, bao gồm:

• Xây dựng nguồn cung nhân lực chuyên biệt: Tăng cường đào tạo nhân lực, đưa nội dung chăm sóc sức khỏe NCT vào chương trình giáo dục y khoa chính quy và các khóa tập huấn ngắn hạn tại các cơ sở đào tạo y khoa, điều dưỡng và công tác xã hội, nhằm tạo ra đội ngũ chuyên gia chăm sóc sức khỏe NCT chất lượng cao.
• Đẩy mạnh phối hợp liên ngành: Tăng cường hợp tác giữa ngành y tế với các ngành an sinh xã hội và nghiên cứu khoa học để xây dựng một khung chính sách tổng thể về già hóa dân số và chăm sóc sức khỏe NCT.
• Đầu tư cơ sở vật chất cho tuyến y tế cơ sở (trạm y tế xã/phường), để phát huy vai trò điểm quản lý sức khỏe NCT ngay tại cộng đồng.
• Hoàn thiện hệ thống chính sách và hướng dẫn chuyên môn: cần tăng cường ban hành các thông tư, hướng dẫn chuyên môn chi tiết và đồng bộ về chăm sóc sức khỏe NCT, đảm bảo triển khai nhất quán trong hệ thống y tế từ Trung ương đến địa phương.
• Củng cố và phát triển mạng lưới y tế lão khoa: phát triển mạng lưới y tế lão khoa đa tầng, bao gồm bệnh viện trung ương/khu vực, bệnh viện tuyến tỉnh, trạm y tế xã và hệ thống y tế ngoài công lập, đẩy mạnh vai trò của các Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) tuyến tỉnh trong chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa các bệnh mãn tính ở NCT.

Hội thảo khẳng định nhiệm vụ chăm sóc dinh dưỡng và sức khỏe cho NCT không chỉ là nhiệm vụ ngành y tế mà cần sự vào cuộc của toàn xã hội, nhằm cải thiện chất lượng sống và đáp ứng nhu cầu ngày càng lớn của nhóm dân số đang tăng nhanh chóng này.

Theo Viện Y học ứng dụng Việt Nam