Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe toàn diện, dinh dưỡng được coi là một yếu tố không thể thiếu trong các biện pháp điều trị tổng hợp. Tình trạng suy dinh dưỡng ở người bệnh khi nhập viện có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng như chậm lành vết thương, suy giảm miễn dịch, tăng chi phí điều trị, kéo dài thời gian nằm viện, và thậm chí là tăng tỷ lệ tử vong. Vì lẽ đó, việc thực hiện sàng lọc nguy cơ dinh dưỡng ngay khi nhập viện và trong suốt quá trình điều trị trở thành một quy trình kỹ thuật cấp thiết.

Mục Đích và Tầm Quan Trọng Của Sàng Lọc

Sàng lọc nguy cơ dinh dưỡng là quá trình sử dụng các phương pháp chuẩn hóa để nhanh chóng xác định những người bệnh có nguy cơ mắc hoặc đang mắc suy dinh dưỡng. Mục đích cốt lõi của quy trình này là:

• Phát hiện sớm nguy cơ suy dinh dưỡng: Nhận diện kịp thời các đối tượng cần can thiệp dinh dưỡng chuyên sâu.
• Hỗ trợ tăng cường khả năng phục hồi: Giảm tỷ lệ biến chứng như nhiễm trùng, chậm lành vết thương, và rút ngắn thời gian nằm viện.
• Cá nhân hóa kế hoạch dinh dưỡng: Kết quả sàng lọc là cơ sở để lập kế hoạch can thiệp dinh dưỡng phù hợp cho từng người bệnh (bao gồm bổ sung dinh dưỡng qua đường miệng, ống thông, hoặc tĩnh mạch).
• Tối ưu hóa quản lý bệnh viện: Giúp phân bổ nguồn lực y tế hiệu quả hơn, đặc biệt tại các cơ sở khám chữa bệnh lớn.

Các công cụ sàng lọc thường dựa trên những chỉ số cơ bản như cân nặng, chỉ số khối cơ thể (BMI), mức độ giảm cân không chủ ý, tình trạng ăn uống hiện tại, và mức độ nặng của bệnh lý (đặc biệt các bệnh liên quan đến chuyển hóa).

Quy Trình Thực Hiện Sàng Lọc Nguy Cơ Dinh Dưỡng

Theo tài liệu chuyên môn, quy trình sàng lọc nguy cơ dinh dưỡng được áp dụng cho tất cả người bệnh đến khám và điều trị tại bệnh viện, trừ những trường hợp cấp cứu. Quy trình được thực hiện bởi nhân lực trực tiếp là điều dưỡng viên, dinh dưỡng viên, hoặc bác sĩ, với các bước tiến hành cơ bản như sau:

1. Tiếp nhận và Chuẩn bị: Ghi nhận thông tin hành chính, cân trọng lượng, đo chiều cao và tính BMI cho người bệnh. Chuẩn bị đầy đủ các biểu mẫu và thiết bị cần thiết (như cân, thước đo).
2. Thực hiện Sàng lọc: Áp dụng các công cụ sàng lọc chuẩn hóa tùy theo đối tượng:
   • Người bệnh nội trú: Sử dụng NRS 2002 (Nutrition Risk Screening 2002).
   • Người bệnh ngoại trú: Sử dụng MUST (Malnutrition Universal Screening Tool).
   • Bệnh nhi: Sử dụng STRONG-kids, STAMP và các công cụ khác phù hợp.
3. Đánh giá Kết quả: Đưa ra kết luận người bệnh có nguy cơ hay không có nguy cơ suy dinh dưỡng.

Nếu kết quả sàng lọc ban đầu bằng NRS-2002 cho thấy người bệnh có ít nhất một yếu tố nguy cơ (BMI dưới 20.5, sụt cân trong 3 tháng, giảm ăn trong 1 tuần, hoặc bệnh lý nặng), cần tiến hành sàng lọc cuối cùng để tính tổng điểm. Nếu tổng điểm NRS-2002 $\ge 3$ điểm, người bệnh được xác định có nguy cơ dinh dưỡng và cần bắt đầu kế hoạch can thiệp/chăm sóc dinh dưỡng.

Sàng lọc nguy cơ dinh dưỡng là kỹ thuật đơn giản, nhanh chóng (khoảng 0,1 giờ để thực hiện), nhưng mang lại giá trị to lớn, là cơ sở để can thiệp kịp thời, đảm bảo quá trình điều trị đạt hiệu quả cao nhất.

Ghi chú: Bài viết này dựa trên tài liệu chuyên môn của Bộ Y tế và có thể được cập nhật theo các phiên bản mới nhất.